Zorg en beeldvorming

Beeldvorming we worden er allemaal mee geconfronteerd. Zo af en toe is het confronterend, als je aan jezelf durft toe te geven dat je je hebt laten beïnvloeden door de publieke opinie, door de media, door een slechte ervaring. Afgelopen week stond er in de krant:"Tesla op hol in Womerveer". Een behoorlijke ravage bij het uitgaan van een basisschool: scooter, fietser en auto geramd. De kop suggereert dat de auto op de automatische piloot reed waardoor de ravage werd aangericht. Als je het artikel leest blijkt dat deze Tesla niet voorzien was van de optie autopilot-systeem. De 70 jarige bestuurster heeft een bedieningsfout gemaakt, is aangehouden en haar rijbewijs is ingenomen, zo lees ik verderop in de krant. Het feit dat bij dit ongeluk een Tesla betrokken is, maakt dat het nieuws is. Er is echter totaal geen oorzaak gevolg die de kop wel suggereert.

Eigen ervaringen en beeldvorming speelt ook de verpleeghuiszorg parten. Mijn Oma heeft 8 jaar in een verpleeghuis doorgebracht na een hersenbloeding, vreselijk. Zij kon niks meer zeggen, had geen eigen plek en van de een op andere dag gescheiden van de man waar zij meer dan 50 jaar mee getrouwd was. Als puber dacht ik, ik vind het mensonterend: geen eigen kamer, een muf gebouw, geen bewegingsvrijheid, alleen maar wachten of er iemand op bezoek komt. Het zijn de verhalen van mensen in de laatste fase van hun leven.

Die laatste fase willen we zo niet doorbrengen. Je ziet liever een foto van een lachende senior dan van iemand die verloren in een bed ligt. Inmiddels wordt je alleen nog opgenomen in een verpleeghuis als je hoogwaardige zorg nodig hebt, als thuis wonen geen optie meer is. Dan is het fantastisch dat er mogelijkheden zijn om verzorgd te worden door mensen die hier met hart en ziel voor gekozen hebben. Maar ik zit vast in mijn eigen beeldvorming dat ik nooit van zijn leven in zo'n verpleeghuis wil wonen. We willen allemaal gezond oud worden en dan het liefst op een ochtend niet meer wakker worden na een lang en gelukkig leven. We willen niet nog twee jaar wegkwijnen in een verpleeghuis en iedereen die ons lief is tot last zijn. Onze eigen wens staat een objectief beeld van de zorg in de weg, want als een van jouw ouders of je partner wordt opgenomen dan betekent dit een laatste fase. Die gaat hoe dan ook gepaard met het gevoel van verlies, met het gevoel dat je gefaald hebt omdat je de zorg niet meer vol kunt houden, met het aanvaarden dat je weer een nieuwe fase in gaat. Alleen is deze fase er een van aftakeling, niet van iets moois nieuws. De reden van opname is een ziektebeeld dat is wat de toekomst bepaalt, de fase van afscheid nemen, van einde, van verdriet om het verlies van iemand waar je van houdt.

Dat beeld zorgt er voor dat wij met zijn allen een minder positief beeld hebben over de zorg dan dat deze in werkelijkheid is. Dat is niet omdat de mensen niet met liefdevolle zorg worden omringd, maar omdat wij zelf moeten rouwen om het ingaan van deze nieuwe fase. Als we die eenmaal aanvaard hebben en zien hoe goed er voor onze geliefde wordt gezorgd dan stellen wij onze beeldvorming bij.

Zoals in iedere organisatie wordt om de kwaliteit te borgen en fouten te voorkomen procedures opgesteld, want als er iets fout gaat staan de kranten er van vol. Procedures in de zorg geven het gevoel van veiligheid, maar het zorgt ook voor werkdruk. Zo heeft de procedure om het verkeerd toedienen van medicijnen te voorkomen geleid tot een foutkans van 0,0002%, een briljant goede score! Deze score realiseren kost tijd, veel tijd. Tijd die niet besteed kan worden aan "de mens" die zorg nodig heeft en waar gaat het nu eigenlijk om? Nu ben ik geen pleitbezorger om alle procedures maar los te laten, absoluut niet. Het middel moet alleen wel het doel heiligen. Als procedures goede zorg in de weg zitten, als we in een individueel geval niet mogen afwijken dan ontneem je de zorgverlener ook al zijn professie en creativiteit. Als iemand zijn hele leven een glaasje wijn bij het eten nam, moet dat dan vanwege het protocol wijken? De komende generatie ouderen, de babyboomers, gaan dat echt niet accepteren. Dus moeten de zorginstellingen nadenken over persoonlijke ruimten van de cliënt, over zijn of haar vrije beschikking. Het tehuis moet omgevormd worden naar een thuis. Prachtige uitdagende klus!